DODATKI DO CZASOPISM

DODATKI DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY

Kontrola państwowej inspekcji pracy w zakładzie pracy

Dodatek nr 19 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy

nr 20 z dnia 10.10.2020

pokaż fragmenty artykułów

WSTĘP

Pojawienie się inspektora pracy w zakładzie pracy stawia służby kadrowo-księgowe oraz bhp pracodawcy w stan najwyższej gotowości. Do takiej wizyty można się jednak przygotować, co (...)

I. ZASADY PRZEPROWADZANIA KONTROLI

Kontrole różnią się od siebie, gdyż ich uczestnikami są inne podmioty, więc muszą uwzględniać tematykę kontroli, specyfikę branży lub danego zakładu pracy oraz osobowość i (...)

1. Termin kontroli

Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania o każdej porze dnia i nocy kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, dotyczących legalności zatrudnienia, stanu bhp oraz wypłacania wynagrodzenia (...)

2. Powody kontroli

Pracodawców zwykle interesuje powód, dla którego inspektor pracy zawitał do ich zakładu. W praktyce kontrole spowodowane są jedną z trzech przyczyn: harmonogramem kontroli - (...)

3. Kontrolowane podmioty

Inspektorzy kontrolują przede wszystkim pracodawców, tj. jednostki organizacyjne, nawet te nieposiadające osobowości prawnej, a także osoby fizyczne, jeśli tylko zatrudniają one pracowników (

4. Miejsce przeprowadzenia kontroli

Zwykle kontrolę przeprowadza się w siedzibie podmiotu kontrolowanego, w zakładzie pracy lub też w innych miejscach wykonywania jego zadań (

II. PRAWA I OBOWIĄZKI STRON KONTROLI

1. Kto może przeprowadzać kontrole?

Czynności kontrolne przeprowadzają inspektorzy pracy działający w ramach właściwości terytorialnej poszczególnych okręgowych inspektoratów pracy (

2. Uprawnienia inspektora pracy

W celu umożliwienia inspektorowi pracy sprawnego przeprowadzenia kontroli ustawa o PIP przyznaje mu szereg uprawnień (

III. PRZEBIEG KONTROLI

Wchodząc do zakładu inspektor lub inny upoważniony pracownik PIP powinien się wylegitymować (

1. Upoważnienie

Kolejnym dokumentem, który inspektor przedkłada przedsiębiorcy, jest imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Jest ono sporządzone w dwóch egzemplarzach, z których jeden inspektor pozostawia w zakładzie (...)

2. Spotkanie z pracodawcą i przedstawicielami załogi

Kontrola rozpoczyna się tradycyjnie od zgłoszenia przez inspektora swojej obecności dyrektorowi lub prezesowi podmiotu kontrolowanego - gospodarzowi terenu, na którym inspektor przez pewien czas będzie (...)

3. Weryfikacja wykonania wcześniejszych zaleceń

Zanim inspektor podejmie czynności kontrolne (tj. zażąda niezbędnych dokumentów czy zwizytuje stanowiska pracy) wpisze się do książki kontroli. Najczęściej zrobi to już w trakcie spotkania (...)

4. Obowiązki pracodawcy

Podmiot kontrolowany ma obowiązek zapewnić inspektorowi warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli (

5. Wybór osób objętych kontrolą i przystąpienie do kontroli

Ten etap kontroli jest najbardziej zróżnicowany, gdyż jego przebieg musi być dostosowany do przedmiotu kontroli, czyli badanych w trakcie jej trwania zagadnień. Najszybciej i najsprawniej (...)

IV. NAJCZĘŚCIEJ KONTROLOWANE ZAGADNIENIA

Decyzję o zakresie kontroli podejmuje inspektor pracy. Choć przyczyny wizyty w zakładzie (np. skarga pracownicza, harmonogram kontroli PIP) determinują rodzaje zagadnień, które będą interesować kontrolującego, (...)

1. Wynagrodzenia

Niemal każda kontrola PIP obejmuje kwestie związane z wynagrodzeniem za pracę i innymi świadczeniami pieniężnymi związanymi z pracą. Dla pracowników jest to z oczywistych względów (...)

2. Czas pracy

Z podobną częstotliwością inspektorzy sprawdzają kwestie związane z czasem pracy. Są one bowiem ściśle związane z wypłatą wynagrodzenia (szczególnie za pracę w godzinach nadliczbowych), a (...)

2.1. Przedział czasu objęty kontrolą

Kontrolę czasu pracy inspektor rozpocznie od przejrzenia regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy, a w firmach zatrudniających mniej niż 50 pracowników, w których nie funkcjonują (...)

2.2. Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

Na tym etapie inspektor przechodzi do właściwych czynności kontrolnych, przeprowadzanych na wybranej grupie pracowników. W odniesieniu do nich inspektor zażąda przedłożenia: akt osobowych - (...)

2.3. Kontrolowane zagadnienia

Analiza wymienionych dokumentów pozwala inspektorowi stwierdzić, czy losowo wybrani do kontroli pracownicy świadczyli pracę w: godzinach nadliczbowych (

2.4. Zastosowane środki prawne

Nieprawidłowości stwierdzone w zakresie czasu pracy inspektor reguluje wystąpieniem (art. 11 pkt 8 ustawy

3. Urlopy

W zakresie prawnej ochrony pracy mieści się kontrola prawidłowości udzielania pracownikom urlopów wypoczynkowych. Sprawy te są dość często przedmiotem skarg pracowniczych.

3.1. Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

Weryfikacja prawidłowości udzielania pracownikom urlopów wypoczynkowych wymaga sprawdzenia następujących dokumentów: ewidencji czasu pracy - w której powinien być odnotowany każdy dzień urlopu pracownika ( (...)

3.2. Kontrolowane zagadnienia

Na podstawie ww. dokumentów inspektor sprawdzi następujące kwestie: prawidłowość ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego, zwłaszcza przy pierwszej pracy zawodowej (

3.3. Środki prawne

Nieprawidłowości wykazane w trakcie kontroli dotyczącej urlopów wypoczynkowych inspektor pracy reguluje wystąpieniem.

4. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Inspektorzy pracy kontrolują również kwestie związane z szeroko pojętym bhp w zakładzie. Ta część każdej kontroli musi w sposób szczególny uwzględniać specyfikę danego zakładu pracy, (...)

4.1. Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

W trakcie tego rodzaju kontroli inspektor ma najmniej "papierkowej" pracy, gdyż polega ona w głównej mierze na wizytacji stanowisk pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.

4.2. Kontrolowane zagadnienia

Choć kontrole z zakresu bhp muszą uwzględniać specyfikę zakładu, istnieje pewien kanon zagadnień, który sprawdzany jest podczas każdej kontroli PIP dotyczącej tej materii. Należą do (...)

4.3. Środki prawne

Większość nieprawidłowości stwierdzonych w zakresie bhp inspektor pracy reguluje za pomocą decyzji administracyjnych, tj. nakazów. Może przy tym wyznaczyć termin na ich realizację (tzw. nakazy (...)

V. ZAKOŃCZENIE KONTROLI

Pracodawca rzadko uczestniczy w czynnościach prowadzonych przez inspektora pracy w zakładzie, ograniczając się do wyznaczenia osoby, która będzie dostarczała kontrolującemu niezbędne dokumenty, udzielała wyjaśnień i (...)

1. Zawartość protokołu z kontroli

Protokół zawiera wszelkie ustalenia poczynione przez inspektora w trakcie kontroli (art. 31 ust. 1

2. Uprawnieni do podpisania protokołu

Protokół z kontroli podpisują strony kontroli, tj.: inspektor prowadzący kontrolę oraz osoba lub organ reprezentujący kontrolowany podmiot (

3. Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa oraz świadków

Przy podpisywaniu protokołu kontrolowany podmiot może wskazać znajdujące się w jego treści (lub w załącznikach) informacje, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Inspektor umieszcza o nich wzmiankę (...)

4. Termin podpisania protokołu z kontroli

Podpisanie protokołu kończy postępowanie kontrolne inspektora, gdyż wydanie środków prawnych to czynność pokontrolna, oparta na ustaleniach poczynionych w trakcie kontroli i udokumentowanych w protokole. Podpisanie (...)

5. Zastrzeżenia do protokołu z kontroli

Kontrolowany ma 7 dni na wniesienie umotywowanych zastrzeżeń do protokołu z kontroli (art. 31 ust. 5 ustawy

VI. ŚRODKI PRAWNE INSPEKTORA PRACY

Podpisanie protokołu z kontroli wieńczy postępowanie kontrolne inspektora. Na tym etapie kończy się ustalanie i dokumentowanie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, przepisów i (...)

1. Polecenia

Inspektor może wydawać w czasie kontroli ustne polecenia w celu usunięcia uchybień, które mogą być usunięte w trakcie trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu (...)

2. Wystąpienia

Wystąpienie jest niewładczą czynnością inspektora pracy. Nie jest ono obwarowane przymusem prawnym, a przepisy nie przewidują sankcji za jego niezrealizowanie. Uwaga! Pracodawca nie może (...)

3. Nakazy

Nakaz jest najsilniejszym środkiem oddziaływania inspektora pracy, gdyż stanowi decyzję administracyjną i jest obwarowany przymusem prawnym. Jego niewykonanie jest zagrożone sankcją (stanowi wykroczenie z (...)

3.1. Przedmiot nakazów

Za pomocą decyzji administracyjnych (tj. nakazów) inspektor pracy reguluje nieprawidłowości stwierdzone w zakresie bhp. W tym celu kontrolujący są uprawnieni do: 1) nakazania usunięcia stwierdzonych (...)

3.2. Rodzaje nakazów

Oprócz podziału decyzji ze względu na ich przedmiot na dotyczące bhp i płacowe, nakazy można również podzielić z uwagi na techniczną stronę ich wydawania. Mogą (...)

4. Egzekucja

Pracodawca, który nie wykonuje nakazu, naraża się na wszczęcie przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego. Najpierw inspektor skieruje do niego pisemne upomnienie, w którym ponownie wezwie pracodawcę (...)

VII. SANKCJE INSPEKTORA PRACY

Jeśli w trakcie kontroli inspektor PIP stwierdził uchybienia, które stanowią wykroczenie przeciwko prawom pracownika lub co gorsza przestępstwo, zastosuje przewidziane prawem środki w postaci mandatu, (...)

1. Sankcjonowanie wykroczeń

Niektóre ze stwierdzanych przez inspektorów pracy w trakcie kontroli naruszeń prawa pracy, legalności zatrudnienia lub przepisów i zasad bhp stanowią jednocześnie wykroczenie przeciwko prawom pracownika. (...)

2. Najpopularniejsze wykroczenia

Katalog najpopularniejszych wykroczeń znajduje się w Kodeksie pracy. Za popełnienie tego wykroczenia grozi grzywna od 1.000 zł do 30.000 zł. Są to:

3. Przestępstwa

W przypadku podejrzenia o popełnienie przez pracodawcę przestępstwa inspektor pracy jak każdy urzędnik ma obowiązek zawiadomić o tym organy ścigania - policję lub prokuraturę. Obowiązek (...)

WSTĘP

I.

ZASADY PRZEPROWADZANIA KONTROLI

1.

Termin kontroli

2.

Powody kontroli

3.

Kontrolowane podmioty

4.

Miejsce przeprowadzenia kontroli

II.

PRAWA I OBOWIĄZKI STRON KONTROLI

1.

Kto może przeprowadzać kontrole?

2.

Uprawnienia inspektora pracy

III.

PRZEBIEG KONTROLI

1.

Upoważnienie

2.

Spotkanie z pracodawcą i przedstawicielami załogi

3.

Weryfikacja wykonania wcześniejszych zaleceń

4.

Obowiązki pracodawcy

5.

Wybór osób objętych kontrolą i przystąpienie do kontroli

IV.

NAJCZĘŚCIEJ KONTROLOWANE ZAGADNIENIA

1.

Wynagrodzenia

1.1.

Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

1.2.

Kontrolowane zagadnienia

1.3.

Środki prawne

2.

Czas pracy

2.1.

Przedział czasu objęty kontrolą

2.2.

Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

2.3.

Kontrolowane zagadnienia

2.4.

Zastosowane środki prawne

3.

Urlopy

3.1.

Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

3.2.

Kontrolowane zagadnienia

3.3.

Środki prawne

4.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

4.1.

Rodzaj dokumentów podlegających kontroli

4.2.

Kontrolowane zagadnienia

4.3.

Środki prawne

V.

ZAKOŃCZENIE KONTROLI

1.

Zawartość protokołu z kontroli

2.

Uprawnieni do podpisania protokołu

3.

Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa oraz świadków

4.

Termin podpisania protokołu z kontroli

5.

Zastrzeżenia do protokołu z kontroli

VI.

ŚRODKI PRAWNE INSPEKTORA PRACY

1.