eBook Instrumenty finansowe - wycena i ewidencja w świetle prawa bilansowego

pokaż fragmenty artykułów

I. WSTĘP

Pojęcie instrumentu finansowego pojawia się w różnych obszarach życia gospodarczego. W ogólnym rozumieniu wykorzystywane jest ono zazwyczaj w kontekście inwestycji finansowych, które są wynikiem działalności inwestycyjnej, zabezpieczającej lub finansowej różnych podmiotów na rynku....

II. IDENTYFIKACJA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH I ICH POCZĄTKOWE UJĘCIE

1. Instrumenty finansowe w polskich regulacjach rachunkowości

Podstawowym źródłem polskich regulacji dotyczących instrumentów finansowych jest ustawa o rachunkowości, która wskazuje definicję instrumentu finansowego, określone zasady ujęcia i wyceny instrumentów finansowych, a także daje delegacje Ministrowi Finansów w zakresie wprowadzenia...

2. Ustalenie momentu zawarcia kontraktu dla potrzeb ujęcia początkowego

Zasady ujmowania instrumentów finansowych zostały przedstawione w ustawie o rachunkowości odrębnie w odniesieniu do aktywów finansowych w art. 35 ust. 1...

3. Wartość początkowa instrumentów pochodnych

Istotną kwestią związaną z ujęciem instrumentów pochodnych jest ocena, ile wynosi wartość początkowa dla potrzeb początkowego ujęcia. Jeżeli wartość początkowa różni się od kwoty 0 zł, to jest ona podstawą do zapisu w dzienniku...

4. Ocena zawartej umowy pod kątem ilości odrębnych instrumentów pochodnych

W praktyce mogą występować umowy zawierające kilka elementów pochodnych. Kontrakty takie mogą wymagać od kierownictwa jednostki oceny pod względem tego, czy zawarta umowa oznacza jeden instrument, czy kilka odrębnych. ...

5. Wybór daty ujęcia pozycji nabywanych na rynku regulowanym

Obok ogólnych zasad dotyczących ujmowania instrumentów finansowych rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych wskazuje na możliwość wyboru daty ujęcia pozycji nabywanych na rynku regulowanym, na którym może pojawić się nawet kilkudniowa rozbieżność między...

6. Konta wykorzystywane do ewidencji instrumentów finansowych

Regulacje rachunkowości nie narzucają sposobu ewidencji instrumentów finansowych w podmiotach niebędących bankami. W związku z tym wybór odpowiednich kont służących do ewidencji instrumentów finansowych leży po stronie kierownika jednostki (lub osoby, na którą delegowano...

III. KLASYFIKACJA AKTYWÓW FINANSOWYCH WEDŁUG ROZPORZĄDZENIA

1. Kategorie aktywów finansowych i parametry wyceny bilansowej

Według ustawy o rachunkowości aktywa finansowe zalicza się do jednej z czterech podstawowych grup: inwestycji w jednostkach podporządkowanych zaliczonych do aktywów trwałych, inwestycji krótkoterminowych, inwestycji długoterminowych, należności i udzielonych pożyczek....

2. Możliwość przeniesienia aktywów między kategoriami

Rozporządzenie wymaga od jednostek gospodarczych dzielenia wszystkich aktywów finansowych podlegających tej regulacji na grupy (kategorie) omówione w części III.1 niniejszego opracowania. W pewnych okolicznościach rozporządzenie wymaga lub dopuszcza...

3. Retrospektywna poprawa błędu w związku z niewłaściwą klasyfikacją

Jeżeli jednostka niepoprawnie zaliczyła jakieś aktywa finansowe do określonych grup, to przenosząc je do poprawnych nie przeprowadza przekwalifikowania, lecz poprawia błąd, który powstał przy początkowym ujęciu. ...

4. Zakaz przenoszenia pozycji do przeznaczonych do obrotu

Przeniesienie pozycji między kategoriami nie jest możliwe we wszystkich sytuacjach. Przykładowo z możliwości przekwalifikowania wyłączony został przypadek przeniesienie składnika aktywów do kategorii aktywa finansowe przeznaczone do obrotu z innej, jeżeli...

5. Obligatoryjne przekwalifikowanie aktywów finansowych

Obligatoryjne przekwalifikowanie aktywów finansowych wiąże się przede wszystkim z jednym przypadkiem - złamaniem warunków kwalifikacji pozycji do kategorii "aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności". Sytuacja taka występuje, gdy jednostka zbyła,...

6. Dobrowolne przeniesienie aktywów finansowych między kategoriami

Przeniesienie pozycji z aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu do...

IV. WYCENA POCZĄTKOWA AKTYWÓW FINANSOWYCH

1. Wycena początkowa aktywów finansowych według ustawy o rachunkowości

Zwracamy uwagę, iż wycena składnika aktywów finansowych na moment początkowego ujęcia uzależniona...

2. Wycena początkowa aktywów finansowych według rozporządzenia

Rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych jest drugą regulacją odnoszącą się do wyceny początkowej aktywów finansowych. Należy oczywiście pamiętać, że z zakresu rozporządzenia wyłączone są niektóre instrumenty finansowe, przykładowo udziały w jednostkach...

3. Wycena nowego składnika aktywów powstałego w wyniku rozliczenia instrumentu pochodnego

Instrumenty pochodne podlegają rozwiązaniom przewidzianym w rozporządzeniu w sprawie instrumentów finansowych (z wyjątkiem niektórych dotyczących akcji/udziałów własnych jednostki oraz instrumentów pochodnych bazujących na warunkach naturalnych). Rozliczenie instrumentu pochodnego może skutkować ujęciem nowego...

V. MODELE WYCENY BILANSOWEJ AKTYWÓW FINANSOWYCH

1. Czynniki mające wpływ na wycenę aktywów finansowych

Wycena składnika aktywów finansowych na dzień bilansowy uzależniona jest od kilku czynników. Pierwszym z nich jest to, jakiej regulacji rachunkowości podlega dany składnik aktywów - np. czy jest to ustawa o rachunkowości...

2. Zasady wyceny bilansowej aktywów finansowych według ustawy o rachunkowości

Metody wyceny inwestycji w jednostki podporządkowane ...

3. Zasady wyceny bilansowej aktywów finansowych według rozporządzenia

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu ...

VI. WYCENA I KLASYFIKACJA ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

1. Definicja zobowiązań finansowych

Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 27 ustawy o rachunkowości, zobowiązania finansowe to wszelkiego rodzaju zobowiązania jednostki...

2. Wycena początkowa zobowiązań finansowych według ustawy o rachunkowości

Zwracamy uwagę, iż wycena zobowiązań finansowych, podobnie jak aktywów finansowych, uzależniona jest od przepisów, jakie stosuje się do ich wyceny. Podstawowe akty prawne regulujące zasady wyceny to ustawa o rachunkowości...

3. Wycena początkowa zobowiązań finansowych według rozporządzenia

W inny sposób formułuje zasady wyceny początkowej rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych, które w ...

4. Koszty zaciągnięcia finansowania w zależności od przepisów stosowanych do ich wyceny

Problem z wyceną początkową zobowiązań finansowych pojawia się również w kontekście kosztów zaciągnięcia finansowania. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie instrumentów finansowych, koszty takie korygują jego wartość, zatem z perspektywy bilansu zobowiązania finansowe w momencie...

5. Zasady wyceny bilansowej zobowiązań finansowych według ustawy o rachunkowości

Wycena bilansowa zobowiązań finansowych jest kolejnym obszarem różnic między ustawą o rachunkowości i rozporządzeniem w sprawie instrumentów finansowych. Podmioty stosujące ustawę zobligowane są uwzględniać przepisy ...

6. Zasady wyceny bilansowej zobowiązań finansowych według rozporządzenia

Nieco inaczej do wyceny zobowiązań finansowych podchodzi rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych, które uzależnia wycenę zobowiązań finansowych od ich klasyfikacji. O ile w odniesieniu do aktywów finansowych rozporządzenie jednoznacznie wskazuje na...

VII. SKORYGOWANA CENA NABYCIA

1. Definicja skorygowanej ceny nabycia

Skorygowana cena nabycia to parametr wskazany przez rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych, jako obligatoryjny do wyceny określonych grup aktywów finansowych i zobowiązań finansowych. Na podstawie rozporządzenia, wycenie w skorygowanej cenie nabycia podlegają:...

2. Wartość początkowa i przepływy pieniężne związane z wycenianą pozycją

Zasady ustalania wartości początkowej aktywów i zobowiązań finansowych zostały przedstawione w części IV i VI.3 niniejszego opracowania. Na uwagę zasługuje konieczność dodawania do wartości początkowej składnika aktywów kosztów transakcyjnych, a w przypadku...

3. Ustalenie efektywnej stopy procentowej

Podstawowym parametrem mającym wpływ na ustalenie skorygowanej ceny nabycia jest efektywna stopa procentowa (ESP). Według definicji określonej w rozporządzeniu w sprawie instrumentów finansowych jest to stopa, za pomocą której następuje...

4. Sposoby ustalenia skorygowanej ceny nabycia

Skorygowana cena nabycia (SCN) składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego może być określona z wykorzystaniem jednej z dwóch metod - metody narastającej lub metody przepływów. ...

5. Skutki zmiany przepływów wynikających z umowy

W praktyce zdarza się, że przepływy wynikające z umowy ulegają zmianie. Do podstawowych sytuacji tego typu należą zmiany przepływów na skutek zmiany stóp referencyjnych (np. stopy WIBOR), decyzji dłużnika (lub wierzyciela)...